Şöyle başlayalım. Prusyalı ünlü general Carl von Clausewitz’in klasiği olan “Savaş Üzerine”, bugün hala birçok askeri akademideki savaş teorisi çalışmaları için standart bir eserdir. von Clausewitz, kurnazlık ve sürprizin bir rakibe karşı üstün olmanın temel faktörleri olduğunu yazıyor. Ukrayna birliklerinin Kursk bölgesinde Rusya topraklarına doğru ilerlemesini de Prusyalı generalin dediği gibi ‚‘Sürpriz ve kurnazlık‘ çerçevesinde mi değerlendirmek gerekir acaba? Ancak Prusyalı general bunun tarihte nadiren ortaya çıktığını söylüyor.

* * * *

Kesin olan şu ki, Ukrayna birlikleri Rusya topraklarına doğru ilerledi ve savaş yeni bir dinamiğe büründü. Ancak Ukrayna’nın sürpriz saldırı ve ilerleyişinin nedenleri gizemini koruyor. Rusya'nın Donbas'tan askerlerini çekmesini sağlamak için oyalayıcı bir taktik mi? Ukrayna yakındaki nükleer santrali işgal etmek mi istiyor? Rus işgali altındaki bölgeler üzerinde müzakere yapabilmek için toprak işgali mi? Yoksa bu hamle sadece bir güç gösterisi mi? Rus ordusunun moralini zayıflatma mı? Bunların hepsi mümkün.

* * * *

Bu saldırının bir bütün olarak savaş üzerinde nasıl bir askeri etkisi olacağı ve hedeflerinin tam olarak ne olduğu ancak önümüzdeki günler veya haftalarda ortaya çıkacak. Ancak kesin olan bir diğer şey de İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana ilk kez karşıt birlikler Rusya topraklarına girmesi ve Rus askeri liderliğinin saldırıya şaşırmasıdır. Putin'in televizyona çıkması, konuyla bizzat ilgilenmesi ve Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov'dan bilgi istemesi saldırıyı diğerlerinden farklı kılıyor. Sonuçta bu, Ukrayna’nın ilk saldırısı değil.

* * * *

Avusturyalı bir askeri analist Der Spiegel dergisindeki söyleşide, ‘Ukrayna’dan üç tugay ön saflarda. Rusya’nın da yeni kurulan 44. Kolordusu da bölgede. Ancak sınırın daha uzağında konuşlanmış yedi bin asker. Oradan öne çekeceği öngörülebilir. Diğer birimler de yakında bölgeye taşınabilir. Ukrayna’nın uzun vadede bu bölgeyi koruması zor olacak. Ukrayna, Rusya'yı Batı'dan yeterli desteği alamadı: ölmek için çok fazla, yaşamak için çok az oldu. Başarısızlığın ardından Ukrayna yaratıcı ama riskli bir stratejiye karar verdi‘ diyor.

* * * *

Alman Süddeutsche Zeitung gazetesi de yorumunda ‘Peki Ukrayna ordusu neden özellikle belirsiz

askeri hedeflerle bu riski alıyor? Akılda tutulması gereken bir şey şu anda Ukrayna için işlerin iyi gitmediğidir. Bu riskli saldırıyı yapabilmek için bir şeyler olmuş olmalı, hatta belli bir düzeyde çaresizlik de olsa gerek. Rus ordusu yavaş ama istikrarlı ilerliyor. Ukrayna cephane ve asker sıkıntısı yaşanıyor. Batı'dan gelen destek güvenilir olmaktan çok uzak. Savaşın bu şekilde kazanılamayacağı Kiev'de açıkça anlaşılmalı‘ diye yazıyordu.

* * * *

Ukrayna’nın ilerleyişinde Amerikan ve Alman Stryker ile Marder zırhlı personel taşıyıcıları gibi Batılı askeri teçhizat kullanması tartışmalara yol açmadı değil. En önemli endişe olarak öncelikle gerginliğin daha da artması gösteriliyor. Bunun da NATO ile Rusya arasında doğrudan bir çatışmaya yol açmasından çekiniliyor. Avusturyalı askeri analist ise ‘Müttefiklerin nihai tepkisi Ukrayna’nın başarısına bağlı. Başarısızlık halinde Alman Şansölye'nin bir sonraki yardım dilimini göndermesini kolaylaştırmayacak.‘ diyor.

* * * *

ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü de zaten yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın saldırısında ABD tarafından sağlanan silah ve mühimmatın kullanılmasının ABD politikasını ihlal etmediğini söyledi. Yaklaşık otuz aydır süren savaşta Ukrayna böylece yeni bir cephe açmış oldu. Tüm askeri analizlerde soru, ‘Ukrayna'nın bu ivmeyi ne kadar süre koruyabileceği ve saldırı ivmesi bozulduğunda ne olacak?‘ Cevabı henüz bilinmiyor. Ama ‚‘belki de Ukrayna'nın peşinde olduğu şey askeri değil, öncelikle siyasi bir hedef olabilir‘ deniliyor.

* * * *

Tesadüf mü değil mi bilinmiyor ama Ukrayna’nın saldırısının Putin’in iktidarının tam da 25. yıldönümüne denk geldiği hatırlatılıyor. 9 Ağustos’ta Putin 25 yıl boyunca iktidarda olacak. 9 Ağustos 1999'da dönemin devlet başkanı Boris Yeltsinonu başbakan ve onun halefi olarak atamış. Yeltsin televizyonda yaptığı bir konuşmada ‘ Reformları sürdürecek kişi Rusya İç istihbarat FSB direktörü Vladimir Putin‘dir‘ demiş. 31 Aralık 1999'da Yeltsin istifa edince Putin göreve gelir.