Şu sorularla başlayalım. Fransa'daki sol ittifak Yeni Halk Cephesi şimdiden dağılmaya mı başladı? Veya Sol ittifak harekete geçme becerisi gösteremiyor mu? Ayrışmalarıyla bilinen Fransız solu, aşırı sağın yükselişini engellemek için ittifak kurmuştu. Nispeten ılımlı sol Sosyalist Parti ve Yeşil Parti; iki aşırı sol hareket olan Jean-Luc Melanchon’un Boyun Eğmeyen Fransa’sıyla ve Komünist Parti’yle Yeni Halk Cephesi kurulmuştu. Seçimden açık ara birinci çıkmıştı, parlamentodaki en büyük güç olmuştu.

Ama seçim öncesi ittifakı mümkün kılan şey artık büyük ölçüde ortadan kalkınca sanki her şey değişti. Muhafazakar Le Figaro gazetesi farklılıklarına rağmen seçim için birleşen bu solun iktidar olmayı isteyip istemediğini soruyordu. Geçen hafta meclis başkanı seçimi vardı. İttifakın adayı 74 yaşındaki komünist Andre Chassaigne gerekli oyu alamadı. Bunun yerine, basit çoğunluğun yeterli olduğu üçüncü tur oylamada Macronist Yael Braun-Pivet 13 oy farkla yeniden seçildi. Seçimin göreceli galibi sol kanat eli boş kaldı.

Üç turun ardından şu açıktı: Macron kanadından önceki meclis başkanı tekrar yeni meclisin başkanı. Yeni Halk Cephesi seçmenleri, hayal kırıklığına uğradı. İttifakın mağlup adayı da "Halk değişime oy vermişti" diyerek tepkisini dile getirdi. Bu durum solun temel ikilemini kanıtlıyor. Hepsi birlikte ele alındığında en güçlü grup ama bir araya gelmeleri sorunlara yol açmakta. Mecliste mutlak çoğunluğa sahip olmadıkları için diğer taraflarla uzlaşı için bağlantı kuramıyorlar veya kurmakta kendi içlerindeki zorlukları aşamıyorlar.

New York Times gazetesi de ‘Sol ittifak bu ay seçimde birinci gelip aşırı sağın beklenen zaferini altüst ettiğinde, destekçiler ‘Sol uyandı, Başka bir şeyin mümkün olduğunu gösterdik‘ dediler. Ama kısa bir süre sonra, ittifaktaki partiler zaferden hemen sonra kendi aralarında kavga etmeye başladılar. Sonra adayları meclis başkanlığı seçimini kaybetti, bu oylama, hiçbir partinin veya bloğun kesin çoğunluğa sahip olmadığı parçalanmış bir siyasi manzarada aşırı önem kazanmıştı‘ diye yazıyordu.

Şimdi sıra başbakana geldi. Resmi olarak başbakanı seçme yetkisi Başkan Macron'un elinde olsa da sol, zaferinin kendilerine bir isim önerme hakkı verdiğini iddia ediyor. Ancak bu kez de bu ismin kim olması gerektiği konusunda anlaşamıyorlar. Sol ittifakın en büyüğü Boyun Eğmeyen Fransa grubu Hint Okyanusu'ndaki Fransız adası La Reunion'un bölge konseyi başkanı, eski Komünist Parti üyesi Huguette Bello'nun adaylığını destekliyor. Sol ittifakın ikinci güçlü grubu Sosyalistler ise deneyimli iklim müzakerecisi Laurence Tubiana'yı destekliyor.

Sosyalistler sol ittifak içinde hükümet deneyimi olan tek grup. Parti, François Mitterrand ve François Hollande ile iki cumhurbaşkanı çıkardı. Ayrıca muhafazakar Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ın döneminde sosyalist Lionel Jospin'i başbakan olarak görev yapmıştı. Ancak iki parti de, aralarındaki derin farklılıkları yansıtarak birbirlerinin adaylarını reddediyorlar. Sosyalist Parti, diğer grubu ‘radikal‘ ve ‘uzlaşmaz‘ olmakla suçluyor. Onlar da Sosyalistleri hegemonik hırslara sahip olmak, Macron ile bağları kesin bir şekilde koparmamakla suçluyor.

Şimdi pek çok kişi bundan sonra ne olacağını merak ediyor. Şu kadarı açık. Sosyalist Parti’nin Makronistlerle muhtemelen işbirliği ihtimali sol ittifakı bölüyor. Bu durumda Macron da istediği gibi başka bir çözüm için zaman kazanıyor. Cumhurbaşkanı Macron, Başbakan ve hükümetinin istifasını kabul etmişti. Ancak başbakan ve hükümeti bir sonraki atamaya kadar sadece ‘mevcut işleri‘ sürdürüyor, anayasaya göre sadece kriz veya felaket gibi istisnai durumunda harekete geçme hakkına sahip.

Boyun Eğmeyen Fransa’nın lideri eski bir Troçkist, eski senatör, eski bakan sol lider Jean-Luc Mlenchon seçim akşamı Paris'in işçi sınıfı 19. Bölgesi'nde ‘Başkan ya istifa etmeli ya da içimizden birini başbakan olarak atamalı‘ diyordu. Ama Fransa’da sol tamamen parçalanmış durumda. Solun gerçek bir birleşmesi imkansız olmasa da çok zor gözüküyor. Solun, küresel ölçekte, içine düştüğü durum bu galiba. Hepsi birlikte en güçlü grup ama bir araya gelmeleri zor. Şimdilik Fransa'da bir hükümet yok ve nasıl kurulacağı da belli değil.