Afet en çok kadınları vuruyor

Avcılar'da olası Marmara depremine hazırlık amacıyla düzenlenen ABAG (Avcılar Belediyesi Afet Gönüllüleri) eğitim toplantısına katılan Işık, afetlerin erkeklere oranla kadınları daha fazla vurduğuna dair sayısız örnek bulunduğunu anlattı. Özden Işık, bir depremde, tsunami veya kasırgada kadınların erkeklere oranla büyük kayıp vermesinin ardında 'Toplumsal cinsiyet' kavramının bulunduğunu anlattı.

Kadınlar can veriyor
Afet kriz Yönetim Uzmanı Özden Işık, şöyle dedi: “Toplum, anne ve babaya 'Toplumsal cinsiyet' rolleri biçiyor. Örneğin; Evin erkeği gelmeden kadının dışarı çıkması yasak. Sanıyor musunuz ki Van’da eşi yanında olmadığı için evini terk etmeyerek can veren kadınlar olmadı. Oldu. Türkiye'de bölgelerimizdeki sosyal profillerimiz çok enteresan. 7 ayrı bölgede 7 ayrı sosyal profil. İstanbul’da belki 14 ayrı profil var. Sosyal profillerimiz çok farklı. Bunları göz ardı etmeden planlamalarımızı hazırlamak durumundayız.”

Cinsiyet kaynaklı ölümler
Işık, kadınların afetlerde 'Risk mi yoksa kaynak mı' olduğu konusunun göz ardı edilmemesi gerektiğini vurgularken şöyle devam etti: “Afetlerde ve sonrasında kadınların güvenlik ile ilgili riskleri var. Kurulan çadırkentlerde tuvaletler çok uzaklara yapılıyor. Bu durum; kadınların taciz, şiddet ve bir takım cinayete varan sonuçlara varan sıkıntılar yaşamasına neden oluyor. Şehirlerde afet planlamacılığını yapanların bu tasarımlara çok dikkat etmesi gerekiyor. Enkaz kaldırılırken çocuğuna sarılmış anne cesetleri oldukça fazla görülüyor. Tsunamide 4-5 kat fazla kadının ölmesinin arkasında çocukların hayatını kurtarmak için dönmesi, çocuklarını bırakamaması, yüzme bilmemesi, ağaçlara tırmanamaması, giydikleri geleneksel kıyafetlerin uzun olması ve ayaklarına dolanması gibi bir takım toplumsal cinsiyet misyonlarından kaynaklanan nedenleri görebiliyoruz.”

Eğitimli kadınlar daha şanslı
Eğitimli kadınların daha az zarar gördüğünü de anlatan Işık, “Eğer kadın eğitimli ise, bu riski azaltmış oluyor. Kadının eğitimi afet yönetiminde zarar azaltmada çok önemli bir işlevi olmuş oluyor. Kadın çok daha doğru bilgilerle etrafını bilgilendirerek zararlarını azaltmış olabiliyor. Kadınlar bilgilerini çevrelerine yaymada çok öncüler. Bilgiyi çok çabuk taşıyabiliyorlar. Psikolojik mukavemetleri erkeklerden çok daha iyi. Kadınlar, toplumsal açıdan kendisine yüklenen meşguliyetlerle, örneğin yemek, temizlikle uğraşarak travmayı daha kolay atlatabiliyor. Erkekler ise, 'Nerede bu devlet?' diyerek bir duvar dibine çöküp devleti beklerken iktidarları gitmiş oluyor. Evin çatısı gitmiş oluyor” dedi. BARIŞ KIŞ