Türkiye’de tarım sektörü, toprak verimliliği ve sürdürülebilirlik açısından önemli bir dönemeçte. Tarımsal üretimi artırmanın ve çevresel sürdürülebilirliği sağlamanın yollarından biri, biyogaz üretimi sırasında elde edilen organik gübrenin kullanımını artırmaktan geçiyor. Biyogaz çıktısı organik gübre, hem ekonomik hem de çevresel anlamda pek çok avantaj sunuyor. Peki, Türkiye’de bu gübre ne kadar yaygın kullanılıyor ve yaygınlaştırılması durumunda hangi pozitif etkileri bekleyebiliriz?
Türkiye’de mevcut durum ise şu şekilde: Türkiye’de biyogaz tesislerinin sayısı giderek artıyor. 2023 yılı itibarıyla, Türkiye’de 90’dan fazla biyogaz tesisi faaliyet göstermektedir ve bu tesislerin toplam kapasitesi yaklaşık 1000 MW seviyesindedir. Bu tesislerde yıllık yaklaşık 3,5 milyon ton organik atık işlenmektedir. Ancak, biyogaz çıktısı organik gübrenin tarımsal kullanımı henüz istenen seviyede değil. Geleneksel kimyasal gübreler, çiftçiler arasında yaygın olarak kullanılmaya devam ediyor. Organik gübre kullanımının yaygınlaştırılması, çiftçilere bu gübrenin faydalarının daha iyi anlatılması ve teşvik edici politikaların uygulanması gerekiyor.
Biyogaz çıktısı organik gübre kullanımının pozitif etkileri ise günden güne önemini artırmaktadır. Biyogaz çıktısı organik gübreler toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerini iyileştirir. Toprağın su tutma kapasitesini yüzde 20’ye kadar artırır, toprak erozyonunu %30 oranında azaltır ve toprak mikrobiyal aktivitelerini yüzde 50’ye kadar destekler. Bu da uzun vadede daha sağlıklı ve verimli topraklar anlamına gelir.
Kimyasal gübrelerin aşırı kullanılmasının sonucu ne olur?
Kimyasal gübrelerin aşırı kullanımı, toprakta tuzlanma ve asitlenme gibi olumsuz etkilere neden olur. Türkiye’de her yıl yaklaşık 6 milyon ton kimyasal gübre kullanılmaktadır. Organik gübrelerin kullanımı, bu miktarı yüzde 10-15 oranında azaltarak toprağın doğal dengesini korur. Ayrıca kimyasal gübre kullanımının azaltılması, çiftçilerin maliyetlerini de düşürür. Aynı zamanda organik gübrelerin kullanımı, kimyasal gübre üretiminde ortaya çıkan karbon ayak izini azaltır.
Atık yönetimi sorunları
Atık yönetimi konusunda ise organik atıkların biyogaz tesislerinde işlenmesi, atık yönetimi sorunlarını da azaltır. Çiftlik atıkları, belediye organik atıkları ve gıda endüstrisi atıkları biyogaz tesislerinde değerlendirildiğinde, yılda yaklaşık 1 milyon ton atık sorunu yerine ekonomik değeri yüksek ürünler elde edilmiş olur.
Ekonomik pozitifliği ise; biyogaz tesislerinin yaygınlaştırılması ve organik gübre kullanımının artırılması, yerel ekonomilere de katkı sağlar. Yeni istihdam olanakları yaratır ve çiftçilerin maliyetlerini yüzde 20’ye kadar düşürerek ekonomik sürdürülebilirliği destekler.
Sonuç olarak; Türkiye’de biyogaz çıktısı organik gübrelerin tarımsal kullanımının artırılması, hem tarımsal verimliliği hem de çevresel sürdürülebilirliği destekleyen önemli bir adımdır. Bu bağlamda çiftçilerin bilgilendirilmesi, teşvik edici politikaların uygulanması ve biyogaz tesislerinin desteklenmesi gerekmektedir. Uzun vadede organik gübre kullanımının yaygınlaştırılması, Türkiye’nin tarım sektöründe sürdürülebilir bir geleceğe doğru önemli bir adım atmasını sağlayacaktır.
Çiftçilerimiz ve ülkemizin geleceği için, organik gübre kullanımını artırmak hepimizin ortak sorumluluğudur.