Küresel ısınmanın gündem olduğu, doğal kaynakların hızla tüketildiği son yıllarda sürdürülebilir tarım ve çevre dostu uygulamalar dünya genelinde önem kazandığı gibi uygulama alanları da artıyor. Bu bağlamda organik gübre kullanımı, sadece toprak sağlığını korumakla kalmıyor, aynı zamanda ülkelerin ekonomisine de önemli katkılar sağlıyor. Organik gübre, kimyasal gübrelerin neden olduğu toprak bozulması ve çevre kirliliği gibi olumsuzlukları ortadan kaldırıyor, tarımsal verimliliğin artışı çiftçilerin gelir seviyesine doğrudan yansıyor.
Türkiye'de organik gübre pazarı
Ülkemize baktığımız zamansa… Ders kitaplarından Türkiye’nin kendi kendine yeten 7 ülkeden biri olduğunu öğrenmiştik. Türkiye, tarım sektörü açısından stratejik bir öneme sahip bir ülke olarak öne çıkıyor. TÜİK verilerine göre tarım sektörü 2023 yılında Türkiye'nin GSYİH’nın %5,8'ini oluştururken tarımda istihdam edilen kişi sayısı toplam istihdamın %18,5'ini oluşturuyor. Ancak kimyasal gübre ve pestisitlerin kullanıldığı geleneksel tarım uygulamalarının neden olduğu toprak ve çevre sorunları, tarım sektörünün sürdürülebilirliği konusunda ciddi tehditler yaratıyor.
Organik gübre kullanımı bu noktada önem kazanıyor. 2023 yılında Türkiye'de organik gübre pazarı yaklaşık 250 milyon dolarlık bir hacme ulaşmış ve bu pazarın 2025 yılına kadar yıllık %7'lik bir büyüme oranıyla 350 milyon dolara çıkması bekleniyor. Organik gübrenin yaygınlaştırılması, tarımsal üretimde kullanılan kimyasalların azaltılmasına ve çevresel etkilerin minimuma indirilmesine yardımcı oluyor.
Ekonomik katkılar ve istihdam olanakları
Organik gübre üretimi ve kullanımı, sadece çevresel sürdürülebilirliği desteklemekle kalmıyor, aynı zamanda istihdam olanakları yaratarak kırsal kalkınmaya da önemli katkılar sağlıyor. Özellikle küçük ölçekli çiftçiler için organik gübre üretimi, düşük maliyetli bir girişim imkânı sunuyor. Bir araştırmaya göre organik tarım yapan çiftçilerin gelirleri geleneksel tarım yapanlara göre %20 daha yüksek.
Bu durum ayrıca yerel istihdamı artırarak göç sorununu da hafifletiyor. Türkiye'de 2023 yılında organik gübre sektöründe çalışan kişi sayısı 12 bin civarında olup bu sayının 2025 yılına kadar %15 oranında artması bekleniyor. Bu durum, tarım sektörünün genç nüfus için cazip bir istihdam alanı haline gelmesine katkı sağlıyor.
İhracat potansiyeli ve dış ticaret dengesi
Organik gübrenin ülke ekonomisine sağlayacağı bir diğer önemli katkı ise ihracat potansiyeli. Türkiye, organik gübre üretiminde bölgesel bir lider konumuna gelerek Avrupa ve Orta Doğu pazarlarına önemli miktarlarda ihracat yapma potansiyeline sahip. 2023 yılında Türkiye, organik gübre ihracatından 40 milyon dolar gelir elde etti ve bu gelirin 2025 yılına kadar %30 oranında artması öngörülüyor.
Organik gübrenin ihracatı, döviz gelirlerini artırarak ekonomik istikrarı destekleyebilir. İthal kimyasal gübrelerin yerine yerli organik gübre kullanımının yaygınlaştırılması dış ticaret açığının kapanmasına da yardımcı olabilir.
Organik gübre kullanımı, sürdürülebilir tarım uygulamalarının yaygınlaştırılması, toprak sağlığının korunması ve çevreye duyarlı bir ekonomik büyüme için kritik bir öneme sahip olduğunu tekrar yineleyelim. Türkiye’nin tarım sektörünü güçlendirmek ve dış ticaret açığını kapatmak için organik gübre yatırımlarını artırması hem çevresel hem de ekonomik açıdan büyük bir kazanç sağlayacaktır.
Organik gübrenin ekonomik ve çevresel faydalarını tam anlamıyla gerçekleştirebilmek için devlet politikalarının bu alandaki üretimi teşvik etmesi ve çiftçilere yönelik eğitim programlarının yaygınlaştırılması önem arz ediyor. Bu doğrultuda atılacak adımlar mevcutta çiftçilerin darboğazda olduğunu sıkça dillendirdikleri bir dönemde Türkiye'nin tarım sektörünün sürdürülebilir ve rekabetçi bir yapıya kavuşmasına da büyük katkı sağlayacaktır.